Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu, 11 Haziran 2018 tarihinde İller Bankası tarafından ilan edilen “Kamu Binaları Tasarımı Fikir Projesi Yarışması”na meslektaşlarımızın katılmamaları yönünde tavsiye kararı almıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. ve 53. maddeleri ile Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği doğrultusunda düzenlenen serbest, ulusal ve tek aşamalı, mimarlık disiplinine yönelik ve mühendislik, şehir planlama, peyzaj mimarlığı meslek disiplinlerinin de ekip üyesi olarak katkı sağlayabileceği Kamu Binaları Tasarımı Fikir Projesi Yarışması Şartnamesi odamız tarafından incelenmiştir.
Fikir projesi olarak ilan edilmiş bulunan yarışmanın şartnamesinde, “4) Yarışmanın Konusu”, “5) Katılımcılardan Beklenenler” ve “11) Yarışmacılardan İstenenler” başlıkları dikkate alındığında, yarışmanın fikir projesi yarışmasından çok “kentsel tasarım yarışması” ve “mimari proje yarışması” nitelikleri taşıdığı tespit edilmiştir.

Yine şartnamenin “22) Hak ve Sorumluluklar” başlığında, “İdare, yarışma sonucu elde edilen tasarımın uygulama projelerini ödül kazanan veya satın almaya uygun görülen tasarım sahibine, teknik şartlar ve fiyat üzerinde görüşme yapılmak suretiyle yaptırabilir” ibaresi yer almaktadır. Dolayısı ile yarışmanın, sürecin sonucunda bir kentsel tasarım ve mimari proje elde edilmesi olasılığı olan bir yarışma olduğu görülmektedir. 

Yarışma şartnamesinde konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından, mimari proje veya kentsel tasarım projesi üretilmesini engelleyebilecek herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Oysa 3194 sayılı İmar Kanunu mimarlık hizmetlerini mimarların yapabileceğini, 3458 sayılı Mimarlık ve Mühendislik Kanunu mimarlık unvanını kimlerin kullanabileceğini, 6235 sayılı TMMOB Kanunu ise mimarların Mimarlar Odası üyeliğini korumakla yükümlü olduğunu belirtir. Tüm bu kanunlar kapsamında, Mimarlar Odası üyeliğini sürdüren mimarların dışındaki kişilerin herhangi bir uygulama projesi yapması hukuken söz konusu değildir. Bu nedenlerle şartnamede bulunmasını önerdiğimiz; Yarışma katılımcılarından, Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği’nin “Yarışmacılardan İstenenler” başlıklı 13. maddesinin 4. bendi uyarınca “İlgili meslek odasınca yarışmanın ilan edildiği yıl içinde düzenlenmiş, yarışmacıya ilişkin oda belgesinin istenmesi maddesi yarışmayı düzenleyen idare tarafından dikkate alınmamıştır.

Yarışmanın "Fikir Yarışması" olarak ilan edilmesi nedeniyle ilgili yönetmeliğin 18. maddesinde, her ne kadar fikir ve güzel sanat eseri yarışmalarında jüri oluşumunun özel koşullara göre idarelerce belirlenebileceği ifade edilse de, yarışmanın konusu ve yarışmacılardan istenenler dikkate alındığında, oluşturulan jüri kompozisyonunda yeterli sayıda ihtisas sahibi kişilerin, danışman, asıl ve yedek jüri üyesi olarak görev alması sağlıklı bir sonuç alınabilmesi açısından önemlidir. Var olan durumda, jüri kompozisyonu gerçekleştirilirken yönetmelikteki “Jüri Seçimine İlişkin Esaslar” başlıklı 18. maddesi uyarınca, asli jüri üyelerinden en az ikisinin, yedek jüri üyelerinin ise en az birinin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin ilgili meslek odasından istenecek iki katı aday arasından idarelerce seçilerek atanması önerisi idare tarafından dikkate alınmamıştır.

Meslektaşlarımıza, yarışma sürecine ilişkin hukuki sorunlar ile ilgili bilgilendirme yükümlülüğü ile Mimarlar Odası olarak yarışmayı desteklemediğimizi ve yarışmanın Mimarlar Odası’nın yıllardır sahip olduğu yarışma deneyimi, denetimi ve güvencesinden yoksun olduğunu önemle belirtiriz. Meslekî dayanışma içerisinde etik değerlerimize, meslek alanımıza müdahaleye, yetkilerimizin ihlaline izin vermemek için meslektaşlarımızın yarışmaya katılmamalarını öneririz.

TMMOB MİMARLAR ODASI